Kennis

Introductie

Bij mensen bij wie na acuut hersenletsel het bewustzijn niet meer terugkeert, kunnen problemen ontstaan die te maken hebben met de interpretatie van hun toestand. Dit speelt bijvoorbeeld bij het maken van de afweging om te stoppen met het kunstmatig toedienen van vocht en voeding bij patiënten in een langdurige vegetatieve toestand, waaruit herstel niet meer mogelijk is. Soms is er discussie of er wel of geen bewustzijn is, bijvoorbeeld als zich zelfs na jaren nog veranderingen in het klinisch beeld voordoen. Eerder werd in dit tijdschrift het belang van een adequate diagnose beschreven voordat ingrijpende beslissingen genomen kunnen worden.

Het is met name lastig om onderscheid te maken tussen ‘geen tekenen van bewustzijn’ en ‘minimale tekenen van bewustzijn’ (‘minimally concious state’, ook wel laagbewuste toestand genoemd). Het ontwikkelen van een expertise in het maken van dat onderscheid is maar voor weinigen weggelegd, aangezien de prevalentie van de langdurige vegetatieve toestand laag is: in 2003 waren er slechts 32 dergelijke patiënten bekend in Nederlandse verpleeghuizen.